Gia en temps preistorics utilisav'ins numerus passadis natirals en las Alps grischunas. Suenter la conquista da las Alps tras ils Romans han ins introducì in sistem da vias postalas cun sustas e staziuns da stgomi da chavals. En il 14avel e 15avel tschientaner èn vegnidas schlargiadas las vias dal Set e la Viamala; ma pir vers la fin dal 18avel tschientaner ha inizià la construcziun sistematica da vias commerzialas e vias da colliaziun che dueva culminar en la segunda mesadad dal 19avel tschientaner. [Tenor e-lir].