Ils Gualsers èn colonists da lingua tudestga ch'èn sa domiciliads en il temp autmedieval e medieval tardiv sin las spundas e terrassas autsituadas da las vals alpinas. Il num Gualsers, attestà en ils documents, tradescha lur derivanza: els èn immigrads directamain u indirectamain dal Vallais Sura. En il Grischun han els populà las suandantas regiuns: Valragn, Sursaissa, Val S. Pieder / S. Martin, Signina (vischnanca da Riein), la part sura da la Cadi, Val Stussavgia, Tenna, Valendau, Versomi, Tschappina, Avras, Mut, il Scanvetg sco er il Landwassertal sura cun Tavau ed il Partenz.

(Foto: Roland Zumbühl / CC BY-SA 3.0)